291 Uitnodiging boekpresentatie
Redactie

D R I F T

293 Spelen tegen het apparaat. Flusser en fotografie
Nicole Montagne
Met de meest geavanceerde apparatuur fotograferen we vrijwel moeiteloos onze omgeving. Daarbij verkeren we in de illusie dat we zelf de camera aansturen, en dat we begrijpen wat we zien omdat een foto de werkelijkheid ‘echt’ weergeeft. We weten wat we bewaren, en hoe we ons later zullen herinneren. Maar niets is minder waar, betoogt de van oorsprong Tsjechische filosoof en mediatheoreticus Vilém Flusser. We worden beheerst door het apparaat terwijl we tegelijkertijd digitale analfabeten zijn. Hoe kan dit, en hoe ontsnappen we hieraan?
302 Spinoza, revolutionaire of behoudsgezinde politieke filosoof?
Tinneke Beeckman
Spinoza’s politieke denken lijkt erg vooruitstrevend: reeds in de zeventiende eeuw verdedigt hij de democratie. Toch bevat zijn denken meer behoudsgezinde reflexen. Spinoza is bijvoorbeeld geen voorstander van volksopstanden om politieke verandering tot stand te brengen. Hoe verhouden vrijheid, veiligheid en gehoorzaamheid zich tot elkaar? Hoe combineert hij gehoorzaamheid aan de wet met een verlangen naar vrijheid? En welke rol spelen passies zoals verontwaardiging en angst in de politiek? Spinoza past zijn spreuk ‘caute’ ook toe op het politieke handelen en verkiest voorzichtige redelijkheid boven heroïsche verzetsdaden.
311 Ziekenhuis en gevangenis
Arko Oderwald
Als we ziek zijn dan is het wel prettig als dat op een aangename plek is. Dat verzacht het lijden een beetje. Omgekeerd kan het lijden juist verergerd worden op een onaangename plek. Zo zijn bijvoorbeeld de sanatoria waarover Thomas Mann in De Toverberg en Thomas Bernhard in Die Kälte hebben geschreven haast spiegelbeeldig in hun uitwerking op de zieke. In De klokken van Bicêtre van Georges Simenon, het onderwerp van deze beschouwing, zien we hoe een ziekenhuis dat te gewoon is voor de rijke en belangrijke René Maugras onverwacht juist louterend werkt.
318 Subtielere talen. Over ‘Uit de tijd vallen’ van David Grossman
Guido Vanheeswijck
In 2012 verscheen de Nederlandse vertaling van Falling Out of Time, het boek waarin David Grossman zijn verdriet om het verlies van zijn zoon Uri beschrijft, en dat van alle ouders van gestorven kinderen. Grossman laat allerlei personages aan het woord die proberen om het bijtende van de tijd te bezweren en de confrontatie – in de tijd – met de dood – buiten de tijd – aan te gaan. Het boek wil morrelen aan grenzen, in subtiele talen berichten over de overkant. Maar hoe verhouden de woorden zich tot de werkelijkheid – al helemaal als het gaat om een ongrijpbare werkelijkheid, namelijk die van het verlangen, die van het goddelijke, die van de natuur?
328 ‘Maar het is Goede Vrijdag’. Overdenkingen bij een confronterende episode in Robert Antelme, ‘l’Espèce Humaine’.
Elianne Muller
Robert Antelme, Frans communistisch verzetsstrijder tijdens WO II, schreef over zijn ervaringen in nazi-concentratiekampen al in 1947 een omvangrijk verslag: l’Espèce humaine. Gaandeweg is men dit boek gaan beschouwen als een van de allerbeste en meest humane in zijn soort. Die opvatting is gerechtvaardigd, ook al bevat de tekst enkele scherpe godsdienstkritische passages. Aan de hand van de bespreking van met name de ‘Goede Vrijdagpassage’ wordt de spanningsvolle verhouding tussen Antelmes marxistische ideologie en de katholieke geloofsleer van zijn jeugd belicht.
341 Verkiezingen in de VS, november 2012. Een historisch keerpunt. Deel 1
Andrew Winnick
In november 2012 trokken de Amerikanen naar de stembus om aan te geven wie hun voorkeur genoot: Barack Obama of Mitt Romney. We kennen de uitslag allemaal. Maar wie stemde er eigenlijk op wie? Op wie stemde het schoolhoofd uit Texas, op wie de advocaat uit Michigan, op wie de Spaanstalige middenstander, op wie de ongehuwde moeder? En waarom? En als we dit koppelen aan de veranderende demografische samenstelling van de VS, wat kunnen we hieraan dan aflezen over de toekomst van het land?

F O R U M

361 Een historische biografie van Paulus
Herman Simissen
366 Gekker moet het niet worden
Pieter Anton van Gennip

P O D I U M

355 Woorden en daden. Steven Spielbergs brandend actuele Lincoln
Ivo De Kock

B O E K E N

Michael J. Sandel, Niet alles is te koop. De morele grenzen van marktwerking * Paul Verhaeghe, Identiteit avid Claerbout: The Time that Remains * Otto Dov Kulka,Landschappen van de metropool van de dood. Over de grenzen van de herinnering en verbeeldingskracht * Martin Michael Driessen, Vader van God * Margriet Krijtenburg,Schuman’s Europe. His Frame of Reference * Sweder van Anholt, De stok van Schopenhauer. Kroniek van twee en meer levens.