B.H. Lévy’s ‘Barbarij met een menselijk gelaat’

Koen Boey

B.H. Lévy’s ‘Barbarij met een menselijk gelaat’

‘Wat is goulag? De Verlichting (Aufkläring) zonder tolerantie’. Die kernachtige uitspraak resumeert treffend het betoog dat de voorman van de nieuwe filosofen in zijn hoofdwerk ontwikkeld heeft. Het (barbaarse) marxisme is volgens Lévy niets anders dan de uiterste consequentie van het naïeve vooruitgangsgeloof, dat sinds de Verlichting alle heil verwacht van een alsmaar rationeler (wetenschappelijker) organisatie van de samenleving door een alsmaar betweteriger en almachtiger staat. Binnen dat referentiekader kan noch mag men – uiteraard rationele – alternatieven voorstellen: het enige menswaardige verweer is een radicale en uit-gesproken dissidentie.

verschenen: Mei 1979, blz. 717

jaargang: 46/08

Ethiek in praktijk en theorie van de gezondheidszorg
Verstond Tocqueville de democratie?
Waarom we bang zijn
De Trumpfluisteraar (III)
De Trumpfluisteraar (II)
De Trumpfluisteraar (I)
Waarheid en leugen: hedendaagse uitdagingen
Verlichting versus modernisering
Vrede als plicht
Quinten Weeterings en de Posthistoire
Waarover we het hebben, als we het hebben...
Schuld zonder boete. Zijn regels slechts vrijblijvende suggesties?
De tweespalt van de tijd
Het geluk van nabijheid. Hannah Arendt over vriendschap...
‘Eén van de grootste geschenken van deze wereld’
Over de homo authenticus van Gilles Lipovetsky
De musicerende Socrates
Filosofie als radicale reflectie
Mors immortalis. Of, hoe de dood voor ons...
Het einde en het begin van de geschiedenis
Pascal postuum II: Januari 1670
Pascal postuum I: Januari 1670
Begrensde Tolerantie, Botsende Meningen
Einstein ontmoet Kafka
De onvervalste ‘vrouwelijke natuur’
Hoeveel werkelijkheid kan de hedendaagse filosoof nog verdragen?...
Nostalgie naar de ware wereld
De Griekse voorvaders van de Verlichting
Vooruitgangsoptimisme als pleidooi voor de status quo
Elementaire deeltjes