Streven Tijdschrift

In het voorjaar van 2023 verschijnt bij Octavo, in de vertaling van Pieter Boulogne, het nieuwe boek van de hedendaagse filosoof Emanuele Coccia: Metamorfosen. Emanuele Coccia (1976) doceerde na zijn studie middeleeuwse filosofie aan universiteiten in Duitsland, Japan en de Verenigde Staten. Zijn interesse verschoof steeds meer richting beeldcultuur en de aard van de leefomgeving. Sinds 2011 is hij verbonden aan EHESS in Parijs. In 2016 verscheen La vie des plantes, dat in tien talen werd vertaald, waaronder in het Nederlands (zie deze link). In Metamorfosen staan gedaantewisselingen in allerlei vormen centraal. Het blijft een fascinerend fenomeen: een rups verandert...

Flashback naar het jaar 2017. Ik ben actief in het bestuur van PEN Vlaanderen, dat zich – als onderdeel van PEN International – verzet tegen het censureren van en het plegen van geweld tegen schrijvers. Op dat moment staan Irak en Syrië in het middelpunt van de politieke aandacht, en werken we met zijn allen aan het project ‘Polyfoon’, dat de schijnwerper richt op het literaire werk van gevluchte Syrische en Iraakse schrijvers, journalisten en dichters – collega’s die hier wonen. Journaliste Tine Danckaers is vaak in deze landen geweest en bezoekt als extern adviseur een van onze vergaderingen. Ik...

Herman Simissen* Een oudtante van de Nederlands-Duitse historicus Bas von Benda-Beckmann (*1976), tante Luise (1905-1998), was getrouwd met niemand anders dan Alfred Jodl (1890-1946), tijdens het Derde Rijk een van de belangrijkste militairen in het Duitse leger. Jodl was onder meer verantwoordelijk voor de acties van de Wehrmacht op de Balkan en in Rusland. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog was hij een van degenen die namens Duitsland met de geallieerden onderhandelden over beëindiging van de vijandelijkheden, en hij was medeondertekenaar van de Duitse capitulatie op 7 mei 1945. Jodl werd tijdens het proces van Neurenberg wegens oorlogsmisdaden ter...

De laatste hoofdrol van Molière Paul Pelckmans*   De ingebeelde Zieke wordt nogal eens beschouwd als het literaire testament van Molière. De auteur overleed op 17 februari 1673 goed anderhalf uur nadat hij in de vierde opvoering de hoofdrol gespeeld had; het stuk was een week voordien in première gegaan en Molière had het dus alleszins in zijn laatste levensmaanden geschreven. Hoofdpersoon Argan is kerngezond en maakt zichzelf en zijn omgeving het leven zuur omdat hij er tegen alle redelijkheid in van overtuigd is dat hij zonder artsen en dagelijkse geneesmiddelen geen week zou overleven. Nu Molière zijn stuk zelf...

Arthur Hendrikx*   Met een vergelijking die hem zou plezieren, noem ik Jean-Pierre Melville (1912-1973) ter introductie de Howard Hawks (o.a. Scarface, The big sleep, Red river, His girl friday) van Frankrijk: een eigenzinnige auteur met een reusachtige invloed op latere regisseurs, van wie de meest opvallende kwaliteit zijn wendbaarheid is: zonder enige moeite hopt hij van het ene naar het andere genre, van de ene naar de andere thematiek. Net als Hawks was hij succesvol zonder ooit werkelijk in het pantheon te worden opgenomen: de gemiddelde filmliefhebber zal eerder van Truffaut, Godard, Chabrol en Rohmer hebben gehoord dan van...

Het komt niet vaak voor dat men tijdens het horen over, of lezen van een boek drie verschillende meningen over dat boek ontwikkelt. Ik hoorde over Vrij van Lea Ypi[1] nadat het een internationale bestseller werd. Ik was al toen een beetje benieuwd naar het onderwerp, een autobiografisch verhaal over opgroeien in Albanië aan ‘het einde van de geschiedenis’, omdat Albanië enigszins een zwarte doos was vanwege het isolationistische beleid dat werd gevoerd door president Enver Hoxha die lang aan de macht was. Maar omdat ik een onveranderlijk negatieve kijk had op alle persoonlijke herinneringen afkomstig uit Oost-Europa, wist ik...