Cees Willemsen

Heimwee naar de volksziel

De vroege ontvangst van Gogol in Nederland

De belangstelling voor Gogol en ‘de Russen’ evolueerde in Nederland van een ietwat neerbuigende, paternalistische waardering in het begin van de negentiende eeuw tot adoratie op het eind. Deze wisselende appreciatie weerspiegelde de veranderende houding tegenover de eigen cultuur, van overwegend positief tot opvallend negatief, die alles te maken lijkt te hebben met het moderniseringsproces dat na 1870 op gang kwam. Het is tegen deze achtergrond dat critici in hun positieve waardering van wat altijd begrepen werd als ‘het totaal andere’ – Gogols volksziel –, uitdrukking gaven aan hun heimwee naar wat in de eigen cultuur verloren was gegaan.

verschenen: September 2004, blz. 675

jaargang: 71/08