867 | Leonardus Lessius over oorlog en vrede Toon Van Houdt |
Aan het einde van de zestiende eeuw ontwikkelde de Zuid-Nederlandse jezuïet Leonardus Lessius een genuanceerde oorlogsethiek die op het eerste gezicht mijlenver afstond van het radicale pacifisme van de beroemde humanist Desiderius Erasmus. Bij nader toezien blijken hun visies op oorlog en vrede echter verrassend goed met elkaar te sporen. Met zijn bijdrage slaagde Lessius erin de traditionele christelijke doctrine over oorlog en vrede te vernieuwen; mede dankzij hem bleef zij vitaal en relevant ? tot vandaag. | |
877 | Dartel maar niet meer zwart. Over ‘Grimms Wörter’ Paul Pelckmans |
Günter Grass kreeg in 1999 de Nobelprijs voor zijn ‘dartele zwarte fabels, die het vergeten gezicht van de geschiedenis portretteren’. Met Grimms Wörter (2010) schrijft hij naar eigen zeggen zijn literaire testament. De afsluiter getuigt opnieuw van een kennelijk onvermoeibaar virtuoze fantasie; zijn kritische engagement lijkt intussen wel vooral een mooie herinnering te worden. | |
887 | Een meer vol Zwarte Zwanen. Over het belang van relationele communicatie Nicholas Tresilian |
Om als soort te kunnen overleven in een wereld met steeds meer grote risico’s, moeten wij een bredere opvatting van communicatie ontwikkelen waarin niet alleen rationele maar ook relationele communicatie is opgenomen, en niet alleen analytische maar ook convergente vormen van betekenis. Terwijl het rationele zich altijd meer heeft gericht op het waarschijnlijke en het voorspelbare, heeft het relationele een effectiever engagement met mondiale risico’s te bieden. | |
898 | Grotschilderingen en de oudste vormen van ons schrift Flip G. Droste |
De bewondering voor de grotschilderingen in Zuid-Frankrijk en Noord-Spanje heeft geleid tot een zoektocht naar een mogelijk diepere betekenis van deze kunstwerken. Daarbij heeft men sociale maar ook mythische verklaringen opgeworpen. Wat nog niet naar voren is gekomen, is een technische verantwoording. Een poging tot het laatste, hier verdedigd, leidt tot drie verrassende, met elkaar samenhangende uitkomsten. De schilderingen berusten op taal, de uitdrukkingsvorm daarvan heeft geresulteerd in de oudste vorm van schriftuur, en daarmee is de basis gelegd voor (geschreven) literatuur. | |
907 | Interne en externe zingeving bij verlies Jakob van Wielink en Leo Wilhelm |
Betekenisgeving is een bij uitstek menselijk vermogen. Een vermogen dat danig op de proef wordt gesteld in tijden van persoonlijk verlies. Het hervinden van zin en het opnieuw toekennen van betekenis lijkt de meest uitdagende opdracht bij het leren omgaan met dat verlies. In dit artikel worden twee richtingen verkend waarin betekenis of zin kan worden gevonden: binnen en buiten de mens. |
F O R U M
920 | Migratie en het magische denken. Makilam en de Berbercultuur |
Annemarie Estor | |
926 | De eeuw van Europa |
Harold Polis | |
932 | Een sociale ongelijkheid die demoraliseert |
Guido Dierickx |
P O D I U M
935 | ‘Wie wat vindt heeft slecht gezocht’. Rutger Kopland (1934-2012) |
Joris Gerits | |
941 | Naties |
Klaas Tindemans | |
946 | Met Hitler en Mussolini naar kunst kijken. Een reflectie over middelmaat, smaak voor kunst en tirannie |
Alexander Roose |
B O E K E N
Marc Slors, Dat had je gedacht! Brein, bewustzijn en vrije wil in filosofisch perspectief * Alain de Botton, Ode aan het kijken * Gerard Visser, In gesprek met Nietzsche * Jan De Vos, Psychologisering in tijden van globalisering. Een kritische analyse van de psychologie en psychologisering * Matti Friedman, De Aleppo Codex. Het waargebeurde verhaal over de jacht op de oudste Hebreeuwse Bijbel *Dalaï Lama en Stéphane Hessel, Déclarons la paix! Pour un progrès de l’esprit.