(Onvolledig afgedrukt) in Streven, september-oktober 2019. 

Andrew Winnick *

Nieuwe politieke doelen
Voor progressieve democraten in de VS

 

Kernproblemen in de VS, overal in Europa en ook elders, zijn ongelijkheid en onrecht (inequality and inequity): de groeiende kloof, niet alleen tussen rijk en arm, maar breder genomen de groeiende kloof tussen de superrijken en alle anderen. Wat de inkomens (en nog belangrijker: het vermogen) betreft werd deze groeiende kloof inmiddels adequaat gedocumenteerd. Wellicht het meest verontrustende hieraan is dat de superrijken in de VS en in veel andere naties, een leven leiden dat heel erg verschilt van dat van 95 tot 99% van de bevolking en, en dit is cruciaal, dat dit hen toegang biedt tot – en zelfs controle over – een politiek beleid dat hun belangen verdedigt, en niet die van de overgrote meerderheid van de bevolking. Dit heeft geleid tot een golf van woedend nationalistisch populisme en tot een verschuiving in de richting van een meer autoritair nationaal leiderschap, inclusief het verschijnsel-Trump in de VS en gelijkaardige modellen in vele andere landen, onder meer Italië, Hongarije, Polen, Oostenrijk, Australië en elders. Zelfs Frankrijk en Duitsland worden geconfronteerd met een golf van toenemend nationalistisch populisme. Voor diegenen die de waarden van een progressieve democratie verdedigen is het cruciaal om deze trend eerst te stoppen en vervolgens om te keren. Dit moet het overkoepelende doel worden tijdens de komende jaren. Daarvoor zullen de toenemende ongelijkheden in inkomens en vermogen en de mate van controle over het politieke beleid die door deze rijke elites wordt uitgeoefend, moeten worden aangepakt en omgekeerd.

Dit vereist een veelheid aan politieke doelen die kunnen worden verdeeld over vier brede terreinen.

  1. Belangrijke diensten aanbieden die tegemoetkomen aan de menselijke basisbehoeften aan voedsel, onderdak, gezondheidszorg, kinderopvang, onderwijs en pensioenen. Dit moet allemaal gebeuren terwijl we zorgen voor menswaardige banen met een redelijk inkomen voor allen. Deze banen zullen er gedeeltelijk voor zorgen dat de andere doelen worden bereikt.
  2. Deze doelen moeten worden bereikt terwijl we strijden voor een beperking van de klimaatveranderingen en tegen de massale volksverhuizingen die reeds nu en in de toekomst zullen worden veroorzaakt door de opwarming van de aarde en de verandering van het klimaat.
  3. Het dichten van de groeiende kloof in inkomens en rijkdom tussen de rijksten en de rest van de bevolking en op deze manier de fondsen verwerven die moeten dienen om de doelen op de beide eerste terreinen te halen; dat wil zeggen te betalen voor die diensten, het scheppen van die banen en het strijden om de klimaatverandering te beperken en om te keren.
  4. De controle door de rijken over de beleidsorganen van de regering terugdringen om zodoende de regering ertoe aan te zetten en zo nodig te dwingen op alle niveaus de doelen op de andere drie terreinen te realiseren.

In eerdere artikelen heb ik gedetailleerde programma’s voorgesteld op elk van deze vier terreinen. Hier wil ik de aandacht richten op negen specifieke voorstellen die zich al aandienen.

  • De Green New Deal (GND), gedeeltelijk betaald door een nieuwe bank voor de infrastructuur
  • Een gewaarborgd minimum gezinsinkomen
  • Medische zorg voor iedereen
  • Openbaar hoger onderwijs zonder collegegeld
  • Volledig gesubsidieerde kinderopvang, kleuter- en peuteronderwijs
  • Belasting op vermogen en beurstransacties
  • Belasting op hoge inkomens
  • De oprichting van een openbare bank voor de infrastructuur
  • Nieuwe regelgeving voor het betalen van politieke campagnes en lobbyactiviteiten

De Groene New Deal (GND)

Restaureer de infrastructuur voor de energie en het transport en pas gebouwen aan om het verbruik van energie grotendeels te beperken. Beëindig de uitstoot van broeikasgassen om de klimaatverandering te reduceren en om te keren. Ondertussen moeten tienduizenden goed betaalde banen worden geschapen, waarvoor in veel gevallen geen universitaire diploma’s nodig zijn. De kern van de GND bestaat uit de strijd tegen de klimaatverandering en die vóór het stimuleren van de economische groei, die tegelijkertijd worden gevoerd. Dit zijn geen tegenstrijdige doelen, hoewel de grote zakenwereld en de rijken het tegendeel beweren.

Financier GND grotendeels via een publiek gecontroleerde bank voor de infrastructuur, die op zijn beurt gedeeltelijk wordt gefinancierd door de overheid en ook privékapitaal aantrekt. Een dergelijke bank voor de infrastructuur was het voornaamste mechanisme dat Franklin Delano Roosevelt gebruikte om zijn New Deal in de jaren dertig te financieren. Deze is blijven bestaan tot 1957. Vandaag moeten we een gelijkaardige instelling opbouwen.

Een gewaarborgd minimaal gezinsinkomen

Gebruik het bestaande Programma voor Belastingverlaging op Verdiende Inkomens (Earned Income Tax Credit program) en dat voor belastingverlaging voor kinderen (Child Tax Credit program) als basis, door deze toe te passen op alle gezinnen, zelfs die zonder kinderen, en door de drempels in snel tempo te verhogen en aan de index te koppelen. Deze maatregelen kunnen mogelijk ook worden gecombineerd met bestaande programma’s voor voedsel- en huursubsidies. Veranker de idee dat niemand in onze maatschappij mag worden gedwongen, of zelfs mag worden toegestaan, te leven onder een dergelijk vastgelegd minimumniveau. Idealiter zou de verdere ontwikkeling van de GND en het daarmee gepaard gaande scheppen van goedbetaalde banen ons aanzienlijk kunnen helpen om de behoefte aan dergelijke programma’s te verminderen.

Gezondheidszorg voor allen[1]

Begin met de drempel van de leeftijd voor Medicare[2] te verlagen en met in toenemende mate jongeren toe te staan zich in te kopen in dit programma. Op deze manier kunnen we Medicare uitbouwen tot een ‘publieke keuze’ die iedereen tot op het inkomensniveau van Medicaid de kans geeft zich aan te sluiten. Combineer dat met een uitgebreid Medicaid-programma, op dezelfde manier als onder de Wet op de Betaalbare Zorg (Affordable Care Act, ACA of Obamacare). Dit betekent dat men de toegang tot Medicaid uitbreidt door de drempels voor inkomens te verhogen. Houd beide processen aan tot de drempels voor beide programma’s bij elkaar komen en iedereen in aanmerking komt voor het ene of het andere programma. Voer opnieuw de verplichting in dat iedereen is gedekt door een specifiek programma van ziekteverzekering dat alle tien punten van de Affordable Care Act omvat. Sta niet toe dat de programma’s die de gezondheidszorg dekken worden verminderd of op enige manier beperkt omwille van vroegere ziektes, verschillen in gender, leeftijdsverschillen of beperkingen in de verwachte levensduur. Zet grote campagnes op om mensen aan te moedigen in staten die Medicaid niet hebben uitgebreid, hun staatsregeringen en opposities onder druk te zetten. Let wel: de private gezondheidszorg zal nog een rol blijven spelen voor de 20% van de kosten die gewoonlijk niet door Medicare worden gedekt. Er zullen nog altijd mensen zijn die zich niet willen aansluiten bij Medicaid en zich privé willen verzekeren. Maar in de loop van de tijd, wanneer Medicare beduidend goedkoper blijft en indien de dekking van Medicare kan worden uitgebreid tot boven de huidige 80%, zal de behoefte aan bijkomende dekking door de private sector verminderen en leiden naar een gestage inkrimping van de privésector van de ziektekostenverzekering.

Openbaar hoger onderwijs zonder collegegeld

Financier alle openbare instellingen voor onderwijs na de middelbare school op zo’n niveau dat zij kunnen functioneren zonder collegegeld. Leg redelijke beperkingen op aan verplichte betalingen die buiten het eigenlijke collegegeld vallen. Reguleer de kosten voor verblijf en voeding, boeken en andere uitgaven. Wij vragen geen collegegeld voor het studeren aan een openbare middelbare school. We zouden ons moeten aansluiten bij andere ontwikkelde geïndustrialiseerde landen (zoals Duitsland) door dit model uit te breiden naar openbaar hoger onderwijs.

Volledig gesubsidieerde kinderopvang, kleuter- en peuteronderwijs

Vaardig nationale maatstaven uit voor het toekennen van de accreditatie, de grootte van de klassen en hulpdiensten. Kinderopvang en voorschoolse programma’s moeten gewaarborgd toegankelijk zijn, maar op vrijwillige basis. Elisabeth Warren (Democratisch senator voor Massachusetts) heeft onlangs een dergelijk programma voorgesteld.

Verhoog de marginale belastingtarieven voor de hoogste inkomens en de grote bedrijven

Er bestaat een reeks voorstellen om de marginale belastingtarieven voor de hoge inkomens te verhogen van het huidige hoogste tarief van 37% tot ergens tussen 39% (Sanders) en 70% (Alexandria Ocasio-Cortez, voor inkomens boven 10 miljoen dollar). Er moet een debat worden gevoerd over de exacte niveaus en drempels, en dan moeten de inkomsten van deze belastingen worden bestemd voor specifieke programma’s, terwijl een deel hiervan moet dienen om het begrotingstekort te verminderen.[3]

Verhoog de belasting op de bedrijfswinst van de huidige 21% tot minstens 25% en, even belangrijk, verminder het aantal sluiproutes voor belastingvermindering van de grote bedrijven, zodat de belastingen ook werkelijk worden betaald.

Vaardig nieuwe belastingen uit op vermogens

Begin met een belasting op het geaccumuleerd totaal vermogen, niet alleen de inkomsten, in de geest van het voorstel van Elisabeth Warren en economen van de University of California in Berkeley (UC-Berkeley). Vaardig een belasting uit van 25% op vermogens van meer dan 50 miljoen dollar en 30% op vermogens boven 1 miljard. Dit zou over een periode van 10 jaar 2,75 biljoen dollar opbrengen. Nog eens: bestem een gedeelte van deze opbrengst voor specifieke programma’s zoals eerder beschreven, en een deel om het begrotingstekort te verminderen.[4] Nota bene – eigendomsbelastingen op huizen zijn belastingen op de belangrijkste bron van rijkdom voor de middenklasse; nu wordt het tijd dat we de bron van rijkdom van de rijken belasten.

Vaardig nieuwe ‘omzetbelastingen’ uit op beurshandelingen

Dit werd oorspronkelijk voorgesteld door Bernie Sanders tijdens de voorverkiezingen van 2016. We zouden een ‘omzetbelasting’ kunnen opleggen van 10 cent op ieder beursaandeel dat op om het even welke beurs in de VS wordt verhandeld. De achterliggende gedachte is dat niemand een aandeel niet zal kopen als de prijs 10 cent hoger zou zijn dan de marktprijs. Aangezien de Beurs van New York een maandelijks volume van ongeveer 1,5 biljoen aandelen verhandelt zou deze belasting een inkomen van ongeveer 150 miljard dollar per maand opbrengen, alleen maar van deze ene beurs. Deze belasting zou meer dan genoeg opbrengen om veel van de programma’s te dekken die dit land nodig heeft en ook het begrotingstekort verminderen.

Hervorming en regulering van de financiering van politieke campagnes en lobbywerk

Om de Amerikaanse meerderheid van meer dan 99% te doen geloven dat ze werkelijk controle heeft over ‘haar’ regering moeten er beperkingen worden ingevoerd op de macht van de superrijke elites en corporaties om (1) politieke campagnes te financieren en (2) gekozenen te beïnvloeden via wat we grofweg kunnen omschrijven als lobbywerk. Dit wordt echter uiterst moeilijk in de VS door de Citizens United en andere beslissingen van het Hoogste Gerechtshof die hebben bepaald dat geld geven valt onder de door de grondwet beschermde vrije meningsuiting en dat corporaties dezelfde politieke rechten hebben als de gewone burgers (zoals het grondwettelijk vastgelegde ‘recht van de burgers om een verzoek aan hun regering te richten’). Bovendien, omdat de huidige samenstelling van het Hoogste Gerechtshof (dankzij de benoemingen door Trump) conservatiever is geworden dan het hof dat die vroegere beslissingen heeft genomen, is het meer dan waarschijnlijk dat dergelijke pogingen tot hervorming door de gerechtshoven zullen worden verworpen, zelfs als ze worden aangenomen in het Huis van Afgevaardigden en na 2020 worden ondertekend door een nieuwe president. Toch moeten we de grenzen aftasten van wat kan worden gedaan om de macht van de economische elite en de corporaties te beperken.

Een van de duurste aspecten van de politieke campagnes betreft de kosten van televisieadvertenties. Het wordt tijd om opnieuw het idee te lanceren dat we van alle televisiekanalen, inclusief kabeltelevisie, eisen dat ze gelijkelijk en gratis tijd aan alle kandidaten geven om de minimale drempel voor publieke subsidies te halen. De ethergolven zijn het bezit van het volk. Wij geven daarvoor vergunningen aan televisiekanalen, en we kunnen redelijke vereisten aan het internet opleggen. Het wordt tijd dat we dit doen om onze democratie te bewaren.

De onvermijdelijke spanningen tussen progressieve en ‘gematigde’ Democraten

Ten slotte zullen de progressieven, inclusief diegenen die onlangs in het Huis van Afgevaardigden werden gekozen, moeten beseffen dat een groot percentage van mensen in de Democratische Partij, mensen die nog zetelen of net zijn gezeteld, de hoger genoemde doelen waarschijnlijk niet zullen steunen. Deze ‘gematigde’ Democraten zullen beweren, en doen dat al, dat een dergelijk programma ‘te progressief’ is, dat wil zeggen te socialistisch en te extreem. Ze zullen beweren dat het Amerikaanse publiek ‘niet zo progressief’ is dat het een dergelijk programma zal steunen en dat het verdedigen van een dergelijk programma te veel Amerikanen zal vervreemden van de Democraten, met als resultaat verloren verkiezingen en het mislukken van de poging om het presidentschap in 2020 te veroveren. Ze zullen een ‘meer realistische’ houding eisen, in vergelijking met de progressieven die ‘te idealistisch’ zijn. Dat is precies wat Bill Clinton beweerde in de jaren 1990 en wat in 2016 de argumenten waren van Hillary Clinton.

Bovendien zullen zij en de Republikeinen beweren dat we ons de genoemde hervormingen niet kunnen permitteren, zelfs indien enkele ervan wenselijk zouden zijn. Zij zullen beweren dat dergelijke inspanningen de economische groei zullen vertragen en de VS naar onhoudbare niveaus van jaarlijkse begrotingstekorten en nationale schulden zullen meesleuren. Maar of dergelijke beweringen nu voortkomen uit onwetendheid, een gebrek aan politieke wil of uit het verlangen om de rijken te beschermen en het huidige systeem van politieke macht te behouden, ze zijn vals. Zoals we hierboven schetsten kunnen we duidelijk en zelfs moeiteloos de mogelijke bronnen aanduiden voor de benodigde fondsen. De rijkdom is er. We moeten de politieke wil vinden om ze te verzamelen en te gebruiken voor deze cruciale behoeften. Als we dit doen kunnen we de economische groei stimuleren, de economische en sociale ongelijkheid grotendeels verminderen en op dramatische wijze de klimaatverandering vertragen en zelfs stoppen.

De toekomstige taak

Het is en zal de opgave van progressieven zijn de strijd met deze gematigden en conservatieven aan te gaan, terwijl ze, indien mogelijk, met hen samenwerken; en zich tot de Amerikaanse kiezers te richten om hen ervan te overtuigen dat een programma zoals hierboven werd geschetst niet alleen wenselijk is, maar haalbaar, werkbaar en realiseerbaar. Dat zal geen gemakkelijke taak zijn, maar dit is wat moet worden gedaan om de elites en de corporaties in te perken, indien we de trend naar grotere ongelijkheid willen omkeren en indien het ‘vertrouwen in het systeem’ van de 99% moet worden hersteld. Alleen op deze manier kan ons land het afglijden naar een nationalistisch populisme tegenhouden, en de opkomst voorkomen van een autoritair regime, wat in Europa de ‘illiberale democratie’ wordt genoemd.

In de New York Times (3 februari 2019) schreef David Leonhardt met een citaat uit het boek Why Nations Fail van Daron Acemoglu en James Robinson, dat in de geschiedenis de belangrijkste reden voor de ondergang van naties is geweest, de dominantie ‘door een kleine elite die de maatschappij in haar eigen voordeel heeft georganiseerd, ten koste van de grote massa van het volk.’ Dat is jammer genoeg een beschrijving van Amerika vandaag. Het is de taak van progressieven deze trend in te perken en om te keren. Dat zal geen gemakkelijke of veilige opdracht zijn, maar zoals Madeleine Albright schrijft in Madam Secretary. A Memoir: ‘men had me geleerd te streven, niet omdat er enige zekerheid was dat ik zou slagen, maar omdat het streven zelf de enige manier is om je geloof in het leven te behouden.’ 

Dit artikel werd speciaal voor Streven geschreven, en uit het Engels vertaald door Ludo Abicht

 

[1] Noot van de vertaler: tot nu toe is Medicaid in de VS beperkt tot de laagste sociale groepen.

[2] De ziekteverzekering voor ouderen.

[3] Zie het artikel in de New York Times door Emmanuel Saez en Gabriel Zucman, ‘Alexandria Ocasio-Cortez’s Tax Hike Idea is Not about Soaking the Rich’ (Het idee van Alexandria Ocasio Cortez voor een belastingverhoging gaat niet over het plunderen van de rijken), https://www.nytimes.com/2019/01/22/opinion/ocasio-cortez-taxes.html  en ook het artikel door David Leonhardt ‘What’s Really Radical? Not Taxing The Rich!’ (Wat is echt extremistisch? De rijken niet belasten!), https://www.nytimes.com/2019/02/03/opinion/democrats-wealth-tax.html

[4] Zie het artikel van Jim Tankersley in de New York Times: ‘Warren’s Plan is Latest Push by Democrats to Raise Taxes on the Rich’. (Het voorstel van Warren is de jongste poging van de Democraten om de belastingen voor de rijken te verhogen), https://www.nytimes.com/2019/01/24/us/politics/wealth-tax-democrats.html