99 Hans Achterhuis over de utopie van de vrije markt
Georges De Schrijver
Hans Achterhuis toont aan dat niets sterker is om een utopie te verspreiden dan een goed boek. Voor de vrije markt wordt die reclame geleverd door Atlas Shrugged (Atlas in staking) van Ayn Rand (1957). Dit boek, dat uitdraagt dat niets grootser is dan geld verdienen, is nog altijd een bestseller in de VS. Alan Greenspan, die bijna twee decennia lang het hoofd van de Federal Reserve Bank was en tevens verantwoordelijk wordt geacht voor de kredietcrisis van 2008, was een adept van Ayn Rand. Haar gedachtegoed vindt men verder uitgewerkt bij de neoliberale economen Hayek en Friedman. Wie gedacht had dat met de kredietcrisis de dans rond het gouden kalf zou stoppen, onderschat de kracht van de neoliberale utopie.
112 China: nieuwe supermacht?
Erik Faucompret
De meeste waarnemers zijn het erover eens: in de eenentwintigste eeuw zal China de internationale betrekkingen domineren. China exporteert zijn producten en zijn kapitaal. Daardoor verwerft het een economische machtspositie, zowel in Azië als in Afrika. Ook op het vlak van bewapening laat China zich niet onbetuigd, al zal het nog een lange mars moeten afleggen om de VS zowel militair als sociaaleconomisch in te halen, laat staan te overtroeven. Maar het is vooral het gebrek aan binnenlandse politieke liberalisering dat de slagkracht van het moderne China beperkt.
125 Wegen naar tolerantie
Eva Morre en Patrick Loobuyck
Gezien de hedendaagse spanningen met de islam, is het interessant te zoeken naar invalshoeken uit het verleden om positief met de islam om te gaan. Nicolaus Cusanus (1401-1464), een van de eerste theologen die zich vanuit een welwillende interesse met de islam heeft beziggehouden, kan hierbij een inspiratiebron zijn. In zijn De Pace Fidei thematiseert hij de mogelijkheid van een interreligieuze dialoog. In Cribratio Alkorani verdedigt hij zoveel als mogelijk een interpretatie van de Koran die in overeenstemming is met de christelijke leer.
136 Fritz Haarmann, de weerwolf van Hannover
Herman Simissen
In 1924 werd de Duitse stad Hannover opgeschrikt door de vondst van menselijke resten langs de rivier de Leine. Er bleek een seriemoordenaar actief te zijn, die later dat jaar werd opgepakt en berecht: Fritz Haarmann. De Duitse filosoof Theodor Lessing volgde het proces als gerechtsverslaggever, en schreef er een boek over. Dit kan ook worden gelezen als een geschiedenis van Hannover rond 1920. Hoe verhoudt deze geschiedschrijving zich tot de analyses van geschiedenis als discipline die Lessing eerder ontwikkelde?
148 Waanzin en transformatie in het werk van Robert Musil en Elias Canetti
Stijn De Cauwer
Voor zowel Robert Musil als Elias Canetti geldt dat zij in hun denken erg zijn beïnvloed door hun ervaringen met de psychiatrie. Dit artikel verduidelijkt hoe hun observatie van psychiatrische patiënten een bepalende invloed had op de analyse die ze maakten van de heersende tijdsgeest. Beide complexe auteurs zochten een uitweg uit de waanzin van hun tijd in de menselijke capaciteit tot transformatie. Dit wordt door hen echter op twee totaal verschillende wijzen ingevuld.

F O R U M

159 Doet schelden zeer?
Pieter Anton van Gennip
164 Terugkeer van het fascisme?
Herman Simissen
169 De katholieke universiteit als herdenkende en contrasterende gemeenschap
Matthias Storme

P O D I U M

174 ‘Waarheen? Even uit!’
Jana Ostyn
179 Kindvriendelijke oudheid?
Toon Van Houdt

B O E K E N

Rob de Ruig, Theodor Lessing * Torgny Lindgren, De Bijbel van Doré * Y.M. Dangre, Vulkaanvrucht * Mark Van den Wijngaert e.a., Beulen van Breendonk. Schuld en boete * Lieve Joris, Mijn Afrikaanse telefooncel *