| 675 | Al mijn boeken zijn kleine gereedschapskisten. Kritische begrippen in de filosofie van Ernst Bloch Ludo Abicht |
| Na de val van de Berlijnse Muur verwijderde men met het ‘achterhaalde’ denken van de linkse grensverleggende filosoof Ernst Bloch meteen een obstakel op de weg naar de wereldwijde neoliberale restauratie. Vandaag, na de al even wereldwijde mislukking van dit offensief, wordt het, 125 jaar na Blochs geboorte, hoog tijd na te welke werktuigen uit zijn oeuvre helpen bij de zoektocht naar een nieuwe marxistische synthese – die onvermijdelijk samenhangt met de nog altijd actuele strijd tegen uitbuiting en onderdrukking. | |
| 696 | Taal als getuige van onheil. Bij Victor Klemperers Lingua Tertii Imperii Matthias J. Bunneghem |
| Taal stuurt volgens de Duitse filoloog Victor Klemperer (1881-1960) bewust en onbewust het handelen aan. Daar waar men het precieze en heldere taalgebruik verwaarloost, lonkt dan ook een groot onheil. Klemperer onderbouwt en illustreert deze these in Lingua Terii Imperii, waarin hij de nazistische invloed op het alledaagse spreken en schrijven monstert. Een werk dat onverminderd als opdracht en aansporing kan gelden om de verdachte kantjes van het taalgebruik binnen de risicosamenleving op te sporen. | |
| 706 | Ex oriente lux, ex arte lux. Boris Groys in het domein van de taal Christophe Van Gerrewey |
| De kunsttheoreticus en filosoof Boris Groys definieert in zijn recentste boek het communisme als ‘de heerschappij van de taal’. Het communistische postscriptum is geen voldragen politieke theorie of wetenschappelijke historiografie. Het presenteert wel een driedubbele uitdaging: elke vorm van links denken wordt tot zijn essentie teruggebracht, de klassieke westerse kritiek wordt op een lachwekkende manier ontbloot, en de talige (en dus communistische) onderbouw van vele culturele en artistieke praktijken wordt opnieuw in de steigers gezet. | |
| 708 | De medische (r)evolutie en het (on)vermogen van ethiek Walter Van Reusel |
| De geneeskunde zal naast haar eeuwenoude therapeutische functie meer en meer ook een transformerende functie hebben. Ze sleutelt immers aan de bouwstenen van het leven zelf. De maatschappij verwacht van de ethiek dat zij deze nieuwe toepassingen in goede banen zal leiden. Dit verwachtingspatroon is natuurlijk terecht: de ethiek mag de mens niet op zijn honger laten. Maar dit verwachtingspatroon is tegelijk niet terecht, omdat bij de rol van ethiek in medische kwesties tal van complicaties opduiken. | |
| 718 | Wat iedereen zou moeten weten van… Canonitis in Nederland Herman Simissen |
| Vanaf 2006 heeft zich met grote kracht en verbazingwekkende snelheid een trend over Nederland verspreid. De ene canon na de andere verschijnt. Spottend wordt wel opgemerkt dat in Nederland de canonitis woedt. Iedere zichzelf respecterende gemeente, regio of organisatie heeft inmiddels een canon opgesteld, dan wel in voorbereiding. Hoe valt de canonitis te verklaren? En in hoeverre verschilt de huidige betekenis van ‘canon’, gericht op culturele identiteit en onderwijs, van de aloude en heeft ze – vaak gerechtvaardigde – kritiek verwerkt? |
F O R U M
| 729 | Deze keer lijkt het anders |
| Harold Polis | |
| 735 | Victor Klemperer |
| Jacques de Maere | |
| 738 | In het beste geval krijgen we een schedel… Guatemala zoekt vermisten via DNA |
| Mario Coolen | |
| 742 | Nationalisme als ideologie van de moderne natiestaat |
| Wim Couwenberg |
P O D I U M
| 749 | Anna Enquist, in rouw, op zoek naar harmonie |
| Wam de Moor | |
| 755 | Groot en klein |
| Klaas Tindemans |
B O E K E N
W. Coolsaet, Perspectieven op literatuur * K. Jansen en R. Jonkers, Mondeling Examen: Marc Vervenne * Michaël Borremans: Paintings * C. Verbruggen, Schrijverschap in de Belgische belle époque * P. Begheyn, B. Deprez, R. Faesen en L. Kenis, Jesuit Books in the Low Countries 1540-1773.