99 De stille crisis. Over de waarde van geesteswetenschappen in het onderwijs
Rosine Van Oost
In het najaar van 2011 werd de noodklok geluid over het dalende onderwijsniveau in Vlaanderen, vooral voelbaar in de talen en de geesteswetenschappen, maar recentelijk ook in de positieve wetenschappen. Het is een proces dat zich niet beperkt tot Vlaanderen: wereldwijd zet het op een sluipende manier door. Internationaal klinkt de tegenstem steeds luider. Martha Nussbaum en Rens Bod breken, elk vanuit een andere benadering, een lans voor het behoud en de herwaardering van geesteswetenschappen in het onderwijs.
110 Hoeveel HRM verdraagt het onderwijs?
Frank Saenen
Human Resource Management (HRM) vertrekt van de overtuiging dat je de werkende mens als een productiemiddel kunt beheren, bijsturen en optimaliseren. De Amerikaanse socioloog Richard Sennett onderzoekt al sinds geruime tijd de ontwikkeling van oudere vormen van arbeidsorganisatie naar het moderne HRM-paradigma, het Nieuwe Werken. In het licht van zijn analyse kan men zich afvragen welke effecten dit Nieuwe Werken zoal kan hebben op de dagelijkse werkervaring van onderwijsmensen.
120 ‘Wonden waar wij geen weet van hebben’. De transparante tussenwereld van Tomas Tranströmer
Alexander Van Caeneghem
Tomas Tranströmer kreeg de Nobelprijs Literatuur in 2011 omdat hij ons, volgens de laudatio van het Nobelcomité, ‘met zijn verdichtende, doorschijnende beelden een nieuwe toegang geeft tot de werkelijkheid’. Tranströmer is de dichter van de prachtige beelden, van de ontmoetingsplaatsen tussen levenden en doden, tussen slapers en wakers, en van de zoektocht naar een onderbewuste werkelijkheid. Zijn gedichten zijn een reeks overgangsgebieden, periodiek onderbroken door glimpen van duizelingwekkend verhevigde waarheid.
134 Documentaire als realiteit. Over ‘Spectres’ van Sven Augustijnen
Robrecht Vanderbeeken
De vijftigjarige onafhankelijkheid van Congo werd in 2010 uitgebreid gevierd. Desondanks blijft België systematisch om de schaduwen van zijn koloniale geschiedenis heen lopen. Met zijn Spectres (2011) keerde kunstenaar Sven Augustijnen één jaar na het feestgedruis terug naar het donkere verleden. Binnen de publieke context van het kunsteninstituut (Kunstenfestivaldesarts, Wiels, De Appel, Tate Modern, e.a.) slaagde hij er in om opnieuw de aandacht te vestigen op de toegedekte moord op Lumumba.
144 Een omstreden handboek theologie. Elisabeth Johnsons ‘Zoektocht naar de levende God’
Georges De Schrijver
In de Verenigde Staten is heel wat deining ontstaan rond de veroordeling van Elisabeth Johnsons boek Quest for the Living God. En terecht. Zelden gaf een boek zo’n meeslepend relaas van de theologische ontwikkeling van de laatste vijftig jaar, gaande van Karl Rahners existentiële theologie tot de bevrijdingtheologie, de feministische theologie, de ‘zwarte’ theologie, de hispanic theology, de interreligieuze dialoog, en de theologie van de schepping. Telkens wordt ingehaakt op de behoefte om God als een reële werkelijkheid te ervaren in een concrete maatschappelijke context. Maar zo’n aanpak mag blijkbaar niet. Volgens de Doctrinele Commisie van de Amerikaanse bisschoppen wijkt die af van de zuivere leer.

F O R U M

157 Sic transit gloria mundi
Pieter Anton van Gennip
162 Denken in termen van affiniteit. Een gesprek met Bleri Lleshi
Annemarie Estor
168 Geschiedenis voor gevorderden. Henri Pirenne en de historische wetenschap
Stijn Geudens

P O D I U M

174 Heidegger, the movie
Léonne van der Weegen
178 Schrijven na Frans Kellendonk. Over religieuze romans
Liesbeth Eugelink
183 Over de troostende kracht van de poëzie
Ludo Abicht

B O E K E N

Robert Hoozee e.a., De wereld van George Minne en Maurice Maeterlinck * Guy Poppe, De moord op Rwagasore, de Burundese Lumumba * Anil Ramdas, Badal